Fréttir 2012

Afkoma lunda í Vestmannaeyjum með tilliti til aldurs

 

Fjallað er um nokkra þætti í stofnvistfræði lunda í Vestmannaeyjum. Í fyrsta kafla er fjallað um varpárangur í sjö lundavörpum í þremur eyjum í Vestmannaeyjum árin 2008-2009. Varpárangur var lélegur bæði árin en nokkuð breytilegur á milli þeirra þriggja eyja sem rannsakaðar voru en varpárangur var metin 14.3% (n=203) 2008 og 20.1% (n=149) 2009. Varptími dróst á langinn og stóð yfir í um 64 og 55 daga eða fram til 11. september (SD=3.9) og 14. september (SD=4.8) að meðaltali. Þetta telst seint í samanburði við meðal-dagsetningu merkinga á fleygum pysjum frá 1959 til 2007: 26 Ágúst (SD=10). Sú dagsetning byggir á merkingagögnum sem aflað var af tveimur merkingamönnum, Óskari J. Sigurðssyni og Sigurgeiri Sigurðssyni (d. 1994) á Heimaey en merkingar Óskars ná aftur til ársins 1953. Í öðrum kafla er þessum merkingagögnunum lýst, tímasetning og staðsetning endurheimta eru skoðuð með tilliti til aldurs og farið er yfir forsendur reiknilíkana á lífslíkum og frekari útreikninga. Af 37.319 merktum pysjum, bæði fleygum og ófleygum milli 1959 og 2007 voru 5512 (14.8%) endurheimtar, að langmestu leiti í gegnum veiði en aðeins 193 náðust aftur verpandi. Eitthvað var um sleppingar veiðimanna á merktum fuglum sem hefði annars ekki verið sleppt sem orsakar skekkju auk þess sem áreiðanleiki slíkra endurheimta minnkar. Af þeim fuglum sem endurheimtir voru dauðir úr veiði í Vestmannaeyjum voru 74.7% yngri en fjögurra ára þ.e. á fimmta aldursári. Flestir þeirra endurheimtust á fjórða aldursári eða 36%. Miðað við að endurheimtur í veiði dragast mikið saman eftir 5 ára aldur samhliða aukningu fugla sem fundust verpandi í fyrsta skipti á svipuðum aldri má renna líkum að því að flestir lundar hefji varp á bilinu frá fimmta til sjöunda aldursárs. Langflestar endurheimtur eru innan Vestmannaeyja en einungis 77 fuglar af þekktum aldri fundust utan Vestmannaeyja, þar af einungis þrír fuglar í öðrum byggðum á Íslandi. Einungis tveir fuglar voru endurheimtir á öðru aldursári í veiði en annars eru allar endurheimtur fram að þriðja aldursári erlendis frá, að langsmestu leiti frá Nýfundnalandi. Fuglar merktir sem varpfuglar (n=5825) endurheimtust aftur á móti að mestu leiti verpandi aftur og allir í Vestmannaeyjum. Í þriðja kafla er lífs- og endurheimtulíkur varpfugla í Stórhöfða metnar með CJS-líkani. Fjögura þátta mátgæðismat (e. Goodness of fit test) sýndi fram á töluverð “flökku-fugla áhrif” (e. transience effect) sem tekið var tillit til í líkanagerð til útreikninga á lífslíkum. Besta líkanið gerði ráð fyrir að lifun breyttist ekki milli ára en endurheimtulíkur og hlutfall flökku-fugla breyttust milli ára. Lífslíkur voru metnar 87.3% (95% CL 86.4% – 88.2%) en meðal endurheimtulíkur voru 9% (SD=0.05 N=50). Þessar lífslíkur eru lægri en lífslíkur lunda beggja vegna Alantshafsins. Einnig er stuttlega fjallað um æskileg viðfangsefni lundarannsókna í framtíðinni og þýðingu niðurstaðanna og hvað megi vinna frekar úr þessum gögnum.